An toàn thí nghiệm khi làm việc với acid và kiềm
Để đảm bảo an toàn thí nghiệm, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra khi làm việc trong PTN, chúng ta cần phải nắm vững một số kiến thức cơ bản khi làm việc với acid và kiềm. Việc trang bị và sử dụng các thiết bị bảo hộ lao động là điều vô cùng cần thiết.
Cảnh báo nguy hiểm:
-
Hít phải: Gây tức ngực, khó thở, ho, rát cổ.
-
Dính mắt: Đỏ, đau , phồng rộp.
-
Dính da: Tấy đỏ, phồng rộp, bỏng nghiêm trọng.
-
Đường tiêu hóa: Đau ở khoang bụng, cảm giác bỏng rát, bị sốt và suy sụp.
-
Rất nguy hiểm khi tiếp xúc da, mắt đường hô hấp. Tiếp xúc da có thể gây bỏng, ở dạng lỏng hoặc dạng bụi mù gây ảnh hưởng tới các cơ quan nội tạng đặc biệt là mang nhầy của mắt, miệng và bộ máy hô hấp
An toàn khi làm việc với acid:
– Phải làm việc trong tủ hút bất cứ khi nào đun nóng acid hoặc thực hiện phản ứng với các hơi acid tự do.
– Khi pha loãng, luôn phải cho acid vào nước trừ phi được dùng trực tiếp.
– Giữ để acid không bắn vào da hoặc mắt bằng cách đeo khẩu trang, găng tay và kính bảo vệ mắt. Nếu làm văng lên da, lập tức rửa ngay bằng một lượng nước lớn.
– Luôn phải đọc kỹ nhãn của chai đựng và tính chất của chúng.
– Lấy acid đúng lượng đã ghi trong tài liệu, mỗi acid phải có muỗng hoặc ống hút riêng.
– Acid rơi đổ ra ngoài phải dọn ngay, đổ các acid thải đúng nơi quy định.
An toàn khi làm việc với kiềm
-
Kiềm có thể làm cháy da, mắt gây hại nghiêm trọng cho hệ hô hấp.
-
Mang gang tay cao su, khẩu trang khi làm việc với dung dịch kiềm đậm đặc
-
Thao tác trong tủ hút, mang mặt nạ chống độc dể phòng ngừa bụi và hơi kiềm.
-
Dung dịch amoniac: là một chất lỏng và khí amoniac rất ăn da, mang găng tay cao su, khẩu trang,thiết bị bảo vệ hệ thống hô hấp. Hơi amoniac dễ phản ứng mạnh với chất oxi hoá, halogen, acid mạnh.
-
Kim loại Na, K, Li, Ca: phản ứng cực mạnh với nước, ẩm, CO2, halogen, acid mạnh, dẫn xuất clocủa hydrocacbon. Tạo hơi ăn mòn khi cháy. Cần mang dụng cụ bảo vệ da mắt.
-
Canx oxit rất ăn da, phản ứng cực mạnh với nước, cần bảo vệ da mắt, đường hô hấp do dễ nhiểm bụi oxit.
-
Natri hiđroxit và kali hiđroxit: rất ăn da, tỏa nhiệt lớn khi tan trong nước. Các biện pháp an toànnhư trên, cho từng viên hoặc ít bột vào nước chứ không được làm ngược lại.
-
Lấy kiềm đúng lượng đã ghi trong tài liệu, mỗi loại kiềm phải có muỗng hoặc ống hút riêng.
-
Kiềm rơi đổ ra ngoài phải dọn ngay, đổ các kiềm thải đúng nơi quy định.
Biện pháp sơ cứu và cấp cứu nạn nhân:
-
Trường hợp nạn nhân tiếp xúc theo đường mắt, dùng nước hoặc khăn sấp nước đắp vào, sử dụng dung dịch NaHCO3 0,1% rửa đến khi PH = 7, sau đó đưa đến trạm y tế.
-
Trường hợp nạn nhân tiếp xúc trên da: Rửa nước nhiều lần, nếu tiếp xúc acid dùng dung dịch NaHCO3 2,5% rửa đến khi PH=7 chuyển đến cơ sở y tế.
-
Trường hợp tai nạn tiếp xúc theo đường hô hấp: Chuyển đến nơi thoáng khí, đặt nạn nhân ở tư thế nửa nằm nửa ngồi, thổi ngạt khi cần thiết, cho thở không khí giàu oxy, khí dung ( dung dịch adrenalin 1/3mg, hydrocortison 1ml, natri clorua 0,9% đủ 5ml hoặc khí dung chất kích thích beta – Adrergic : Sabutanol, Berodual, Corticoit) chuyển vào bệnh viện
-
Vết bỏng do kiềm đặc: Xút ăn da, potass ăn da (NaOH, KOH).
Dùng nước sạch để rửa vết thương nhiều lần, sau đó rửa bằng dung dịch acid axetic 5%. Nếu kiềm bắn vào mắt thì phải rửa bằng nước sạch nhiều lần sau dung dịch acid boric (H3BO3 2%)